Rusya niye hedef?

ABD 10 Ekim’de Suriye Havayolları’na ait yolcu uçağının zorla Ankara’ya indirme eylemini AKP’ye neden yaptırdı? Amaç, Akçakale’ye mermi düşmesi olayından sonra gerginliği daha da tırmandırmak ve AKP’nin Suriye’ye karşı yürüttüğü örtük savaşı açık savaşa dönüştürmek midir?

İkinci sorunun yanıtı açıktır: AKP, ABD’nin ve NATO’nun fiili olarak içinde yer almadığı bir açık savaşı, arkasındaki siyasi destek ne olursa olsun tek başına başlatamaz. Suriye’ye açık askeri saldırı yöneltmeye yetecek siyasi destek de bulunmuyor. Suriye yönetiminin dışarıdan sızdırılan terör yuvalarını ezmesinden sonra, başta Almanya olmak üzere müttefiklerde açık saldırı isteksizliği daha da arttı. Kısaca, Atlantikçilerin Suriye’deki seçeneği hâlâ “örtülü savaş”tır denilebilir.

Suriye bunalımındaki sürecin hamle ve karşı hamle biçiminde sürdüğü göz önüne alınınca, yakın zamanda açık bir askeri saldırı görünmüyorsa, ABD’nin uçağı zorla indirtmesinin arkasında “Suriye dosyası”nı aşan çok daha geniş kapsamlı hesaplar aranmalı. Suriye uçağının indirilerek yüküne el konulması, bu yıl içinde Rusya çıkışlı askeri veya sivil ticari malın yolunun kesildiği ve alıkonulduğu üçüncü olaydır. Yaz başlarında Suriye’ye helikopter parçaları götüren bir Rus gemisi Kıbrıs açıklarında ABD tarafından durduruldu. 16 Temmuz’da ise bir başka Rus gemisini İngiltere Baltık Denizi’nde geri çevirdi.

Uçak, gemilerin devamı

Atlantikçilerin iki gemiyi durdurma gerekçeleri, Suriye’ye yönelik olarak ilan ettikleri silah ambargosunun ve yaptırımların delinmesiydi. Rusya, uluslararası hukuki meşruiyeti bulunmayan tek yanlı ambargoyu ve yaptırımları tanımıyor. Uluslararası hukuk çerçevesinde yapılmış ikili ticari anlaşmalardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeyi sürdüreceğini açıklıyor. Açıkça görülüyor ki uçağın zorla indirilmesi, iki geminin durdurulmasının devamıdır ve asıl hedef Rusya’dır.

Uçakta askeri malzeme bulunduğunu ABD ihbar etmişti. İhbarın doğru olmadığı, sözkonusu malzemenin radarlarda da kullanılabilen radyo yedek parçaları olduğu ortaya çıktı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Victoria Nuland, önceki gün, uçakta bulunan radyo yedek parçalarının askeri malzeme sayılmayacağını kabul etti. Nuland’a göre, gerçi Rusya yedek parçaları sivil bir uçağa yüklemekle uluslararası sivil havacılık anlaşmalarını ihlal etmemişti ama, “ahlak kurallarına” uygun davranmamıştı.

Bu durumda, AKP hükümetinin sivil havacılık anlaşmalarını ihlal ederek ve içindeki 37 yolcunun hayatlarını tehlikeye atarak uçağı zorla Ankara’ya indirmesi, ABD’nin Rusya’ya “ahlak kurallarını” hatırlatmasının yöntemi oluyor. BOP Eşbaşkanlığı tescilli olan AKP, şimdi dünyada bir de ABD’nin “hava korsanı” olarak tanınıyor.

Ortadoğu’da atak

ABD’nin Rusya başağrısı yalnızca Moskova’nın Suriye’ye yaptırımları tanımamasıyla sınırlı değil. Rusya, Vladimir Putin’in Mayıs ayında devlet başkanlığı görevine başlamasından bu yana, ABD’nin hızla mevzi kaybettiği Ortadoğu’da atağa geçmiş bulunuyor. Putin, 25 Haziran’da İsrail, Filistin ve Ürdün’ü ziyaret etti. Putin’in ziyaret sırasında verdiği mesaj, Rusya’nın Ortadoğu’da “barış yapacağı” idi. Rusya, İran’ın nükleer programından kaynaklanan sorunları ve Suriye bunalımını da müzakere yoluyla çözme politikasında ısrar ediyor.

Irak Başbakanı Nuri Maliki, 8 Ekim’deki Moskova ziyareti sırasında Rusya’dan 4.2 milyar dolarlık silah alma anlaşmaları imzaladı. Amerikan işgal birliklerinin 10 ay gibi kısa bir önce Irak’tan çekildiği düşünülürse, Maliki’nin Rusya’dan silah alması ABD’ye meydan okuma anlamına geliyor. Rusya, “Büyük Kürdistan” hedefiyle Irak’ta bölücü ve çatışmacı bir çizgi izleyen ABD-AKP-Mesud Barzani-Suudi Arabistan eksenine karşı, Irak’ın toprak bütünlüğünü ve milli birliğini savunan Maliki’ye destek veriyor böylece.

Rusya’yı doğrudan karşıya alan zorla uçak indirme olayı, Türkiye-Rusya ikili ilişkilerine de yeni bir olumsuz etken olarak yansıyor. Akkuyu nükleer santralinin Rusya tarfından yapılmasını öngören uygulama anlaşması ve yeni doğalgaz boru hattı anlaşması, ABD’nin çıkardığı pürüzler nedeniyle yılan hikayesine döndü. Putin’in 3 Aralık’a ertelenen Ankara ziyareti sırasında bu anlaşmaların kesinleştirilmesi planlanmıştı.

Son Güncelleme: Çarşamba, 17 Ekim 2012 18:32