Mali, Batı Afrika’da, denize kıyısı olmayan bir ülke. Yüzölçümü 1.240.000 km2, 15 milyon nüfusun yüzde 90’ı Müslüman. Güney zengin, kuzey yoksul. Kuzeyde Cezayir, doğuda Nijer, güneyde Burkina Faso ve Fildişi Sahili, Gine, batıda Senegal ve Moritanya ile sınırdaş. Ülkenin başkenti Bamako. Yüzde 70’i Fransız sermayesinin elinde olan altın, uranyum, fosfat vb. doğal zenginliklerine rağmen, Mali dünyanın en fakir ülkelerinden biri.
19. yüzyılın sonunda Fransız Sudanı’nın bir parçası oldu. 1959’da Senegal ile oluşturduğu federasyondan ertesi yıl ayrılarak bağımsızlığını perçinledi. Uzun bir tek partili dönemden sonra, 1991 darbesi ve yeni anayasa ile çok partili bir rejime geçti.
Başkan Toure’ın ülkenin kuzeyinde doğan krizi yönetmekteki yetersizliği üzerine askerler, 22 Mart 2012’de darbe yaparak, meclis ve anayasayı feshedip yönetime el koydular.
Yüzde 60’ını kontrol eden isyancı gruplar:
- Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi: Tuareg etnik grubunu temsil ediyor. Amacı bağımsız bir devlet kurmak ya da federal bir yönetim oluşturmak. Paris’te temsilciliği var. Diğer gruplardan seküler yapısı ile ayrılıyor. Lideri, Kaddafi dönemi albaylarından Muhammed Naciim. Gücü, Libyalı Tuareglerin, Libya’dan getirdikleri askeri teçhizata dayanıyordu; ancak, bunların tükenmesi ile Tevhid ve Cihad’a yenilince Ansogo şehrine sığındı; birçok militanı, en kalabalık silahlı grup olan Ensarüddin’e katıldı.
- Ensarüddin grubu: Tuaregler dahil birçok etnik grubu barındırıyor. Lideri Iyad Ghaly, bir dönem Mali’nin S. Arabistan ataşesiydi. 2011’de oluşan hareketin amacı, din devleti kurmak. Mali’deki Yüksek İslam Konseyi ile dostane ilişkileri var. Müdahaleye sıcak bakmayan Cezayir de bu hareketi önemsiyor, görüşmelerde yer almasını istiyor. Orta ve Kuzey Mali’deki Timbuktu ve Kidal kentlerine hakim.
- Tevhid ve Cihad: AQMI’den ayrılanlarca kuruldu. Ancak, ilişkileri tamamen kesilmiş değil; amaçları AQMI ile örtüşüyor. Kuzeydoğudaki Gao kentine hakim.
İşin garibi, bu örgütler başlangıçta Fransa’nın hoşgörüsüyle gelişiyor. Selefi nitelik gösterenler ise küresel merkezin finansal taşeronları Katar ve Suudilerin desteğini de alıyor.
Ne zaman ki; bu örgütler kuzeydeki ezilen halkla bütünleşerek işbirlikçi iktidara karşı harekete geçiyor, Fransa sahnede... Görüldüğü gibi durum çok karmaşık, tam bir gayya kuyusu...
Afrika’nın jandarması Fransa
Son yarım asırda 14 Afrika ülkesine 26 müdahalede bulunan, 8 yıl süren Cezayir Bağımsızlık Hareketi’ne yaptığı vahşi müdahale ile dünyanın nefretini kazanan Fransa’nın, bölgede kritik yerlerde özel eğitimli 7500 askeri var. Fransa, 1968, 1978, 1983, 1986 ve 2008’de Çad’a 5, Demokratik Kongo’ya dört, Orta Afrika, Comoros, Ruanda ve Fildişi Sahili’ne ikişer; Togo, Gabon, Somali, Kongo, Kamerun, Libya’ya birer kez müdahale etti. Şimdi de Mali... Ekonomisi kötüleyen, sömürgelerinde zemin kaybeden, AB patronluğunu Almanya’ya kaptıran Fransa köşeye sıkışan kedi misali fırsat bulduğu yere saldırıyor...
Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Afrika Birliği ve geçici Mali yönetimi, kuzeydeki gruplara yönelik “uluslararası askeri müdahale” için BM Güvenlik Konseyi’ne başvurdu. Konsey de bölge ülkelerinden oluşacak bir barış gücü için onay verdi.
İşte bu onayla, yeni güvenlik stratejisi gereği düşük profil göstermeyi yeğleyen küresel merkez, “öngörülen barış gücü”nü beklemeden, bu coğrafyada 200 yıllık sömürge deneyimine sahip Fransa’ya lojistik destek sağlayarak, Mali’ye müdahalesini uygun gördü. Fransızların da yüzde 75’i de müdahaleyi destekliyor. Böylece Suriye’de teröristlerin yanında yer alanlar, Mali için seferber oluverdi. Batı medyasının “Teröristler Bamoka’ya giriyorlar, bu vahşiler Paris’i de bombalayacaklar” yaygarası ile bombardıman ve zırhlı birlikler desteğinde 500 askerlik müdahale gücü 2500’e tırmandırılarak ülke işgal edilmekte...
“Radikal İslam” başta Afganistan olmak üzere ülkeleri işgal etmenin vizesiydi; şimdi de Afrika’nın vizesi... Çin’in bölgeye yoğun ilgisi, ticari çıkarları göz önünde tutulursa Mali de, tıpkı Afganistan vb. emperyalistlerin bataklığı olma yolunda. Nitekim, El Kaide’nin Cezayir’de yüzlerce kişiyi rehin almasına müdahale ve katliam.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder